4. TEMA: Osmanlı Devleti’ne İlişkin Olumsuz İmaj Temasnaı İlişkin Görsel Temsiller ve Bu Temsillerle İlişkili Söylemler

    Osmanlı Devleti’ne ilişkin olumsuz imaj teması altında yer alan görseller ve bu görsellerle ilişkili metinler incelendiğinde, Avrupa tarih ders kitaplarında Osmanlı’nın temsillerinin çoğunlukla tek taraflı ve negatif bir çerçevede ele alındığı görülmektedir. Özellikle Hristiyanların kaçırılması ve köleleştirilmesi, köle pazarları, Yeniçeriler için çocukların toplanması ve kancaya asma cezası gibi unsurlar, Osmanlı yönetimini baskıcı ve şiddet eksenli bir yapı olarak yansıtmaktadır. Devşirme sistemine ilişkin görsellerde, Hristiyan çocukların ailelerinden zorla koparıldığı ve Türkleştirildiği yönünde dramatik sahneler ön plana çıkarılmıştır. Ayrıca, Alman seyyah Hans Dernschwam’ın “Türklerin Hristiyanları kandırarak ya da zorla Müslüman yaptığı ve mallarına el koyduğu” yönündeki izlenimlerine, bazı görsellerin yan metinlerinde yer verilmesi dikkat çekicidir. Bu tür görsel seçimleri ve metin eşleştirmeleri, Osmanlı Devleti’ne yönelik tek yönlü ve önyargılı bir algı oluşmasına zemin hazırlamaktadır.

    Buna karşın, devşirme sisteminin dönemin koşulları içinde bir sosyal yükselme mekanizması olarak işlev gördüğü ve yetenekli bireylerin devlet kademelerine erişimine olanak tanıdığı gerçeği, görseller ve metinlerde büyük ölçüde göz ardı edilmiştir. Benzer biçimde, Osmanlı hukuk sistemine dair anlatımlarda kancaya asma cezası gibi görsellerin öne çıkarılması, dönemin adalet sistemini yansıtmaktan ziyade, cezalandırma ve şiddet imgeleri üzerinden bir temsil oluşturmuştur. Çalışmada dikkat çeken bir diğer husus, Osmanlı Devleti’nin azınlık politikalarını yansıtan görsellerin de tek yanlı bir anlatı çerçevesinde sunulmuş olmasıdır. Özellikle 1915 olaylarına ilişkin olarak, “Harput’tan sınır dışı edilen Ermeniler” ve “Tehcir edilmek için toplanan Ermeni yetimler” başlıkları altında verilen harita, fotoğraf ve metinlerde, Osmanlı Devleti yalnızca suçlayıcı bir söylemle ele alınmıştır.

    Bu temsillerde Osmanlı’nın güvenlik politikaları, savaş koşulları ve dönemin sosyo-politik bağlamı göz ardı edilerek, tek boyutlu ve yargılayıcı bir bakış açısı sunulmuştur. Bu yönüyle, görseller ve metinler, Osmanlı yönetimini genellikle baskıcı, zalim ve otoriter bir güç olarak resmeden bir imaj inşasına hizmet etmektedir.


4.TEMA'NIN TAMAMINI PDF OLARAK OKU